n 1895 liep op de scheepswerf P. & A. Ruijtenberg te Waspik (aan de Oude Maas) een nieuwe puddelijzeren Hagenaar van stapel. De doopnaam was DE HEERE REGEERT, wat waarschijnlijk verwijst naar de christelijke achtergrond van de eerste eigenaar, de heer D. Langendam en de betrokkenheid bij de financiering van de kerk. Pas in 2022 doopte de huidige schipperse haar schip DE LIEFDE REGEERT: een poging het oude te eren en de vernieuwing in te zetten. Liefde, daar is gelukkig niemand tegen.

HEVELAAK OF HAGENAAR
De Hagenaar is een ondersoort van de Hevelaak; een eenvoudig schip waarbij de planken van het vlak in het voorschip tot ver boven de waterlijn omhooggebogen waren (dit deel van de boeg noemde men de ‘heve”). Dit in tegenstelling tot een steven; waarbij er tegen een verticale balk gebouwd werd. Onder een Hagenaar verstond men een zeilschip van het type Hevelaak, met afmetingen waarmee de wateren van de binnenstad van Den Haag konden worden bereikt. Het grootste struikelblok in de route naar het centrum was de Wagenbrug die maar 4,20 m breed was.
De Hagenaren werden door de steenschippers gebruikt om bakstenen van de steenfabrieken langs de Waal naar de Haagse binnenstad te vervoeren, t.b.v. stadsuitbreiding. Voor de Hagenaar die de Wagenbrug kon passeren, bestond nog een benaming die de zeilschippers gebruikten: een ‘Wagenbrugger’ . Dit waren meestal Hagenaars van ongeveer 22 m lang en 4,18 breed, bij een laadvermogen van 80 tot 100 ton. Zo’n Hagenaar was de Liefde Regeert. Van de minstens 28 ijzeren of stalen Hevelaken die door de scheepswerf geproduceerd zijn, is alleen van De Liefde Regeert en zusterschip de Heiltje bekend dat zij nog in grotendeels oude staat verkeren.

LEVEN EN WERKEN AAN BOORD
De schipper, de schipperse en hun kinderen woonden in het roefje en sliepen in het achteronder. In het roefje werd gekookt en gegeten. Soms was er een knecht, die sliep dan in het vooronder. Het overgrote gedeelte van het schip was laadruim: dekluiken eraf en lading erin. Bij de terugweg uit Den Haag liet men het lege schip eerst vol met water lopen om weer de juiste diepte c.q. laagte te bereiken. Als het schip te breed was moesten de zwaarden eraf; die werden dan aan lijnen achter het schip meegesleept.

Het zeilen op de grote rivieren was een kunst die nu door niemand meer beheerst wordt. Stroming, wind, zeilen en diepte vormden een zeer complexe combinatie voor de schippers. Soms werd om een sleep gevraagd, of werd er gejaagd (langs de kant t schip voorttrekken) of geboomd in de havens. Het anker werd gebruikt om te manoeuvreren, kinderen in roeibootjes erop uit gestuurd om een lijn te bevestigen, waarop de kop gedraaid kon worden.

Nu is dat natuurlijk anders; een DAF 575 stuwt De Liefde Regeert voort. De boegschroef vergemakkelijkt het manoeuvreren aanzienlijk. We communiceren met de marifoon en de AIS geeft onze exacte positie door. Ook het wonen is een stuk luxer; het laadruim is nu woonruimte en geeft samen met het roefje zo’n 50m2 woonoppervlakte. Stromend water uit 950 liter tanks, elektrisch koken, verwarming en isolatie. De familie Langendam zou er waarschijnlijk jaloers op zijn geweest.